AYILAR

KORKUNC AYILAR (Ursus horribilis), bundan bir, iki yüz yıl önce Amerika'nın kuzey batı bölgelerinin kayıtsız şartsız efendisiydi. tri pençesinin bir vuruşuyla bir öküzün boynunu veya bir geyiğin bel kemiğini kırabilir. Fakat korkunç ayı, tüfek mermilerinden sakınması gerektiğini öğrenmekte gecikmedi. Bugün karşıdan bir insanın geldiğini görünce, kendini göstermeden çekilmeye bakar .
Korkunç ayı da bizon öküzü gibi bir vakitler pek boldu. Birleşik Amerika'nın yalnız California eyaletinde en azından yedi türünün yaşadığı söyleniyordu. Bugün ise California' da korkunç ayı kalmamıştır. Eskiden Kuzey Alaska ile Orta Meksika arasındaki bölgelerde bol sayıda bulunurken, bugün yalnız Britanya Kolombiyası ile Alaska arasındaki yerlerde kalmıştır.
Korkunç ayı'ya «kır ayı» da demek hatalı olmaz. Rengi genel olarak koyu kahverengidir, fakat sırtının uzun tüylerinin ucu beyazdır. Postu bundan ötürü insanın gözüne gri ile karışık gibi gözükür. Bununla beraber sarımsı korkunç ayılar da vardır.
Korkunç ayı, Alaska boz ayısından daha ufaksa da, yine hayli iri ve güçlü bir hayvandır. Orta boy bir korkunç ayı 250 kilo gelir, fakat 350 - 400 kilo gelenleri de vardır. Boyu 180 - 240 santimdir. Buna karşılık sadece 5 sintimlik bir kuyruğu vardır. Hayvan, omuz hizasında 90 -120 santim boyundadır. Korkunç ayının, omuzlarının üzerinde bir kamburu vardır. Alnı birden dikleşir, tırnakları da uzun ve kavislidir. Bu özellikleri korkunç ayı'yı daha ufak akrabası kara ayıdan ayırt etmemize yardımcı olur. Kara ayı da aradaki farkların farkında olduğundan, bir korkunç ayı sallana sallana yaklaşınca vakit kaybetmeden başka bir bölgeye göç eder, ya da ağaçlara tırmanır.

Korkunç ayı iş başında:
Korkunç ayı o kadar güçlüdür ki, dev ayağının bir tek vuruşuyla koca bir boğanın başını ezebilir. Boğa güreşlerini» meraklı İsnanyoliar eski California'da bu sporun değişik bir şekline merak sarmışlardı. Matador yerine bir korkunç ayı'yı, boğanın karşısına çıkartırlardı. O günlerde bir tek ayının birkaç saat içinde peş peşe altı boğayı öldürdüğü görülmüştür. Boğa böğürerek saldırıya geçince, hiddetinden kuduran ayı arka ayaklarının üzerine dikilir ve boğa tam boynuzlarını göğsüne saplayacağı sırada, hayvanı, iki gözünün arasına indirdiği bir darbe ile, ölü olarak yere sererdi. Korkunç ayı bir boğayı öldürmekle kalmaz, hiddetinden hayvanın leşini bir kilometre kadair sürüklediği görülür.
Korkunç ayı ile dağ arslanı arasındaki mücadele hakkında birçok mübalağalı hikâyeler anlatılırsa da, korkunç ayı'nın tıslayan düşmanını umursamadan yoluna devam etmesi gerçeğe daha yakındır.

Korkunç ayı nasıl beslenir:
Korkunç ayı birçok alışkanlıkları bakımından iri boz arıya benzer. Meselâ, yiyecek listesine kırmızı et katmak fırsatını hiç kaçırmaz. Yer sincaplarına bayılırsa da, bu hayvanları bulana kadar toprağı hayli kazması gerekir. Birleşik Amerika'nın Yellowstone parkında yürürken küçük küçük kraterlere raslanır. Bunlar, korkunç ayı'nın sincap bulmak umuduyla kazdığı deliklerdir. Korkunç ayı'nın ülkesine giren sığır, geyik ve koyun gibi hayvanlar tetik olmak zorundadırlar. Korkunç ayı onları, cüssesinden umulmayacak bir hızla kovalar. Bu ayının, bir leşten artakalan et parçalarını yaprakların altına gizleyip, başında bekçilik ettiği çok görülmüştür.
Yılanlarla kuşlar da bazen korkunç ayı'nın pençesine düşerlerse de, bu ayı çoğu zaman meyva, ot ve   köklerle   yetinmek   zorundadır.
Dikkatli bir anne:
Korkunç ayı da yavrularım öteki ayılar gibi doğurur ve büyütür. Anne, yavrularına çok düşkündür. Bir uzman, kendisine 15 metre uzaklıkta karınlarını doyuran yaşlı bir anne ile iki yavrusunu şöyle anlatıyor:
«Anne, gözlerini üzerimden ayırmıyor, âdeta, «Sakın yaklaşayım deme!» demek istiyordu. Bu ihtarına kulak asmamak intihar olurdu. Anne korkunç ayı ile yavrularının araşma girmemek, hatta yavrularıyla gezere herhangi bir anne ayıya fazla yaklaşmamak gerektir.»
Genç korkunç ayılar gayet rahat ağaca tırmanırlar. Fakat yaşları ilerledikçe bu kabiliyetleri körlenir. Yetişkin korkunç ayılartn çoğu esasen ağaca tırmanamıyacak kadar iri ve ağırdırlar. Ağaç üzerinde görülen iri korkunç ayılar enderdir. Kara ayı ile korkunç ayı arasındaki başlıca ayrılıklardan biri de budur.
Tipik korkunç ayı'nın birçok akrabaları vardır. Bunlardan biri olan iri bir sarı ayınm (Vetularetos inopinatus) yüz yıl kadar önce soyunun tükendiği kuvvetle tahmin edilmektedir.